SARNA

Średnie zagęszczenie sarn w łowiskach polskich wynosi obecnie 2,36 osob./1 OOha powierzchni obwodów i wykazuje duże zróżnicowanie. Poniżej 2 osob./1 00 ha jest w 20 okręgach. Powyżej 4 osob./100 ha w czterech okręgach. Nawet na terenie jednego okręgu zagęszczenia wykazują znaczące różnice. Dlatego też gospodarowanie populacjami sarny wymaga od nas w najbliższym okresie szczególnej uwagi.
Struktura płci
Pożądana struktura płci powinna kształtować się w przedziale od 1 : 1,5 do 1 : 2,5 na korzyść kóz.
Przyrost zrealizowany
Przyrost zrealizowany powinien wynosić od 10% do 30% stanu wiosennego populacji. W zależności od tego czy w obwodzie występują duże drapieżniki, nadmierna ilość lisów, gęsta sieć dróg lub wzmożone kłusownictwo, wielkość pozyskania powinna być ustalona na poziomie od 50% do 100% przyrostu zrealizowanego.

Zagęszczenie
Optymalne zagęszczenie powinno wynosić od 3 do 10 osob./100 ha powierzchni obwodów (nawet do 15 szt.). Zważywszy na aktualne zagęszczenie sarny w naszych łowiskach należy uczynić wszystko, aby w ciągu najbliższych lat doprowadzić do stanu, w którym nie będzie ono niższe od 2-3 osob./1 00 ha powierzchni obwodu łowieckiego.

Struktura pozyskania
a) w grupach płciowo - wiekowych:
    - rogacze 40% - 50%
    - kozy 40% 50%
    - koźlęta do 20% ze wskazaniem koźląt płci żeńskiej
b) w klasach wiekowych saren rogaczy:
    - I klasa wieku (1 - 2 poroże, 2 - 3 rok życia) do 50%
    - II klasa wieku (3 poroże i dalsze, 4 rok życia i starcze) dopełnia do 100%

Kryteria oceny prawidłowości odstrzału byków jelenia szlachetnego


Klasa wieku	Poroże Rok życia	Opis poroża	Ocena
I klasa wieku	1 poroże 2 rok życia	- guzikarze, szpicaki, myłkusy a także widłaki o średniej długości tyk do 10 cm, - widłaki o średniej długości tyk powyżej 10 cm, - szóstaki	O X XX
I klasa wieku	2 poroże 3 rok życia	- szóstaki nieregularne i poniżej tej formy, - regularne szóstaki i powyżej tej formy o masie do 250 g (dla okręgu toruńskiego), - regularne szóstaki i powyżej tej formy o masie większej niż 250 g (dla okręgu toruńskiego),	O X XX
II klasa wieku	3 poroże i starsze 4 rok życia i starsze	- nieregularne szóstaki i poniżej tej formy oraz regularne szóstaki o masie parostków poniżej 400 g (dla okręgu toruńskiego) oraz prawidłowo wykonany odstrzał łowny, - regularne szóstaki lub powyżej tej formy o masie parostków od 400 g do 450 g (dla okręgu toruńskiego), - regularne szóstaki lub powyżej tej formy o masie parostków powyżej 450 g (dla okręgu toruńskiego)	O X XX

Ustalenia dodatkowe

Za rogacza łownego uznaje się regularnego szóstaka (lub powyżej tej formy), w wieku od szóstego roku życia wzwyż, o masie trofeum ponad 400 g (dla okręgu toruńskiego).
Za selekcyjne uznaje się wszystkie myłkusy i szydlarze oraz nie przyznaje się za ich odstrzał punktów niebieskich.
Zaleca się oszczędzanie szpicaków o długości tyk powyżej długości łyżek.
Przy ocenie prawidłowości odstrzału za odnogę uznaje się w I klasie wieku odrostek o długości powyżej 1 cm, a w II klasie wieku - odrostek o długości powyżej 3 cm.
Wyznaczając średnią masę parostków w II klasie wieku w danym okręgu należy pamiętać, iż poza średnią masą parostków w II klasie wieku, należy ustalić również wartość graniczną przy odstrzale kwalifikowanym na dwa punkty czerwone. Wartość ta musi być większa od średniej masy parostków w II klasie, a mniejsza od minimalnej masy parostków medalowych.
Podawana masa parostków jest masą brutto (parostki z czaszką bez żuchwy).
W przypadku uszkodzenia mechanicznego jednej tyki oceny dokonuje się na podstawie wyglądu drugiej zakładając, że tyka uszkodzona miała taki sam kształt (zasada ta dotyczy wszystkich samców zwierzyny płowej).

Selekcja kóz i koźląt
Należy dążyć do pozyskania jak największej liczby kóz nie prowadzących oraz sztuk cherlawych i chorych. Należy eliminować z populacji kozy prowadzące więcej niż dwoje koźląt, pamiętając, że w takiej sytuacji najpierw należy dokonać odstrzału koźląt. Wśród koźląt całość pozyskania należy w zasadzie zrealizować w grupie kózek, przyjmując jednak zasadę, że z bliźniąt w pierwszej kolejności wybieramy do odstrzału sztukę słabszą.